Cấy chỉ giảm béo trong YHCT hiện là một trong những liệu pháp được ưa chuộng trong Y học cổ truyền, nhờ hiệu quả giảm mỡ an toàn – không xâm lấn – cải thiện chuyển hóa bền vững.

Tuy nhiên, để đạt được kết quả tối ưu, phác đồ điều trị và nguyên tắc lựa chọn huyệt vị đóng vai trò then chốt.

1. Phác đồ & nguyên tắc chung khi cấy chỉ giảm béo

Cấy chỉ giảm béo là phương pháp kết hợp giữa nguyên lý điều khí – hoạt huyết – hóa đàm – lợi thấp của Y học cổ truyền (YHCT) và kỹ thuật hiện đại đưa chỉ tự tiêu (như catgut hoặc PDO) vào huyệt đạo.

Chỉ được cấy vào cơ thể sẽ kích thích liên tục và kéo dài, giúp điều hòa chuyển hóa năng lượng, tăng tiêu hao mỡ thừa, cải thiện lưu thông khí huyết và tái cấu trúc mô dưới da.

So với châm cứu hoặc điện châm, cấy chỉ có ưu điểm nổi bật là hiệu quả kéo dài hơn, giảm tần suất điều trị, phù hợp với bệnh nhân béo phì mạn tính hoặc khó tuân thủ liệu trình thường xuyên.

Phương pháp hiện đang được nhiều bác sĩ YHCT ứng dụng trong điều trị béo phì toàn thân, béo cục bộ vùng bụng – đùi – cánh tay và hỗ trợ cải thiện chuyển hóa rối loạn lipid máu.

2. Mô hình bệnh sinh béo phì theo YHCT & mục tiêu điều trị bằng cấy chỉ

Theo YHCT, béo phì không chỉ do dư năng lượng mà còn là hậu quả của mất điều hòa giữa Tỳ, Can và Thận:

• Tỳ hư vận hóa kém → sinh thấp, thấp hóa đàm, đàm tích tụ sinh béo.
• Can uất khí trệ → ức chế tỳ vận, khí huyết không thông → mỡ tích tụ.
• Thận dương hư → dương khí suy, thủy thấp không hóa → phù nề, béo thể “hư”.

Do đó, mục tiêu điều trị của cấy chỉ giảm béo YHCT không chỉ dừng ở việc giảm số đo, mà là điều chỉnh cơ chế sinh lý – bệnh lý toàn thân: kiện tỳ, hóa đàm, lợi thấp, điều khí, hành huyết, song song với việc điều hòa chuyển hóa lipid.

3. Nguyên tắc lựa chọn huyệt trong phác đồ cấy chỉ giảm béo

Tùy thể bệnh và vị trí béo, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ huyệt riêng, đảm bảo nguyên tắc:

• Toàn thân: Tập trung vào các huyệt điều khí hóa đàm, kiện tỳ, lý khí, lợi thấp như: Túc Tam Lý, Bạch Hội, Chương Môn, Thiên Khu, Tỳ du…
• Tại chỗ: Chọn huyệt quanh vùng tích mỡ (bụng, đùi, cánh tay) như: Vị du, Đại hoành, Thừa sơn, Huyết hải...
• Kết hợp huyệt bổ - tả hợp lý: giúp tăng cường chuyển hóa nhưng không gây hư tổn chính khí.

Hiện nay, nhiều bác sĩ YHCT kết hợp thêm nguyên tắc phân vùng huyệt học hiện đại – xác định nhóm huyệt theo mạch bạch huyết và hệ thống cân cơ – giúp hiệu quả săn chắc và định hình rõ hơn sau cấy chỉ.

4. Phác đồ cấy chỉ giảm béo theo từng nhóm bệnh nhân

Phác đồ cụ thể sẽ được cá thể hóa tùy theo thể bệnh và vùng mỡ tích tụ. Một số hướng dẫn tổng quát:

• Thể Tỳ hư đàm thấp:
  • Biểu hiện: người béo mềm, dễ mệt, ăn ít mà vẫn tăng cân.
  • Nguyên tắc: kiện tỳ, hóa đàm, trừ thấp.
  • Huyệt thường dùng: Túc Tam Lý, Phong Long, Trung Quản, Thái Bạch, Khí Hải.
• Thể Can uất khí trệ:
  • Biểu hiện: béo vùng bụng, dễ cáu gắt, mất ngủ, hay đầy tức ngực.
  • Nguyên tắc: sơ can, lý khí, hóa đàm.
  • Huyệt thường dùng: Thái Xung, Hợp Cốc, Chương Môn, Trung Quản, Túc Tam Lý.
• Thể Thận dương hư:
  • Biểu hiện: béo toàn thân, sợ lạnh, phù nhẹ, tiểu ít.
  • Nguyên tắc: ôn dương, kiện tỳ, lợi thủy.
  • Huyệt thường dùng: Mệnh Môn, Quan Nguyên, Thận Du, Túc Tam Lý, Phong Long.
• Béo cục bộ (bụng, đùi, cánh tay):
  • Biểu hiện: tích mỡ vùng khu trú, da chùng nhão.
  • Nguyên tắc: tiêu đàm, hoạt huyết, thông lạc.
  • Huyệt thường dùng: Vị Du, Đại Hoành, Huyết Hải, Thừa Sơn, Khí Hải.

Chu kỳ điều trị thường kéo dài 21–28 ngày/lần, tùy loại chỉ và khả năng đáp ứng của bệnh nhân.
Mỗi vùng điều trị nên giới hạn số huyệt hợp lý (10–20 huyệt/lần) để đảm bảo kích thích sinh học tối ưu mà không quá tải mô cơ.

Cấy chỉ giảm béo trong YHCT là một phác đồ tổng hợp, đòi hỏi bác sĩ không chỉ nắm vững nguyên tắc chọn huyệt mà còn hiểu rõ thể bệnh và cơ chế bệnh sinh để tối ưu kết quả.
Nhưng vì sao cùng một phác đồ, cùng 1 dòng chỉ, có những bác sĩ đem lại  hiệu quả vượt trội còn người thì không? Và dòng chỉ nào được tin tưởng lựa chọn hàng đầu. Câu trả lời nằm ở phần 2, cùng đón chờ nhé!